Doanh nghiệp vẫn khó tiếp cận đất đai

Việc doanh nghiệp gặp khó khăn trong tiếp cận đất đai là một vấn đề tồn tại nhiều năm qua tại Việt Nam và vẫn chưa được giải quyết triệt để. Dưới đây là một số nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này:

1. Thiếu quỹ đất sạch

• Thực trạng: Nhiều địa phương chưa có đủ quỹ đất sạch (đã giải phóng mặt bằng, có hạ tầng) để giao hoặc cho thuê cho doanh nghiệp.

• Hậu quả: Doanh nghiệp mất nhiều thời gian và chi phí trong quá trình làm thủ tục, giải phóng mặt bằng.

2. Thủ tục hành chính rườm rà

• Vấn đề: Thủ tục cấp quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất, hoặc thuê đất thường phức tạp, kéo dài.

• Ví dụ: Một số doanh nghiệp phải mất 1–2 năm mới hoàn tất thủ tục tiếp cận đất đai.

3. Chính sách chưa đồng bộ, thiếu minh bạch

• Quy hoạch thiếu ổn định: Quy hoạch sử dụng đất thay đổi liên tục, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc lập kế hoạch đầu tư dài hạn.

• Thiếu công khai: Thông tin về quỹ đất, giá đất, quy hoạch… thường không được công khai rõ ràng.

4. Cạnh tranh không lành mạnh, cơ chế xin–cho

• Thực trạng: Một số doanh nghiệp lớn hoặc có “quan hệ” có thể dễ dàng tiếp cận đất, trong khi doanh nghiệp vừa và nhỏ gặp khó khăn.

• Vấn đề tham nhũng: Dẫn đến tình trạng “chạy chọt”, chi phí ngoài luồng.

5. Giá đất và chi phí liên quan quá cao

• Giá đất ở nhiều địa phương tăng cao, nhất là tại các khu vực phát triển kinh tế.

• Ngoài ra, chi phí giải phóng mặt bằng, tiền thuê đất, phí sử dụng hạ tầng… cũng là gánh nặng cho doanh nghiệp.

Một số kiến nghị, giải pháp

• Cải cách thủ tục hành chính trong quản lý đất đai, minh bạch hóa quy trình.

• Công khai thông tin về quỹ đất, quy hoạch, giá đất để doanh nghiệp tiếp cận dễ dàng hơn.

• Xây dựng quỹ đất sạch sẵn sàng cho thuê/giao doanh nghiệp, đặc biệt tại các khu công nghiệp.

• Xây dựng cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, tạo điều kiện tiếp cận đất đai với giá phù hợp.